Ahlaki Değerler ve Vigilante Çılgınlığı

Merhabalar, şu günlerde aklıma takılan enfes bir soru var ; vigilantelar( tam bir Türkçe karşılığı yok, ama zorlarsak 'kanunsuz iyi adamlar' olarak çeviri yapmamız mümkün.)Vigilante nedir? Peki ya kim bu vigilantelar ? Ne yaparlar ? Vigilante hakkında bilgi ?

Vigilante kavramını bizlere tabiki birçok seri katil hikayesini olduğu gibi Amerika hediye ediyor. Kanunlara güvenmeyen kahramanlar adaleti kendi elleriyle sağlamayı tercih ediyorlar. Kavram ilk olarak Amerika'nın çöllerinde katilleri, tecavüzcüleri bulup öldüren kovboyvari insanlar olarak karşımıza çıkıyor. Konu medyanın çok dikkatle yaklaştığı bir konu olduğu için maalesef haklarında çokça bilgi sahibi olamıyoruz. Çünkü ana akım medya kanunsuz olarak kötü adamları avlayan kimseleri reklam etmek istemez. Sebep ahlaki çıkmazlardır ve hep şu soruyu sorarlar : ''Ya herkes kendi adaletini sağlamaya çalışırsa ? Durum o zaman ne olur ?''  İşte bu görüşten dolayı medya bu kimseleri genelde reklam etmez , tam da bu yüzden bu kimseler hakkında ayrıntılı bir bilgiye erişmemiz mümkün olmaz.

Gerçek hayatta bu olayın örnekleri mevcut fakat dediğim gibi medya bu konuya çok hassas bir ölçekte yaklaşıyor ve kesinlikle reklam , tanıtım vs. den uzak duruyor.

Bernhard Goetz dosyası. 1984 yılında New York'ta, trende 4 adet yankesici tarafından saldırıya uğruyor Bernhard. Adamın tipine bakacak olursak yankesiciliğe uğraması gayet mümkün bir Amerika beyefendisi. Fakat adam gençlerin düşündüğünden çok daha çetin ceviz çıkıyor, o beyefendi görüntüsünün altıdan silahını çıkararak gençlere saydırıyor. Sonuç olarak 4 cinayetle iş bitiyor. Bu haberin duyulması toplumda bir kargaşaya neden oluyor, bir kısım adamı cinayetle suçlarken diğer kısın Amerika'da o dönemlerde aşırı derecede artan yankesicilik olaylarına haklı bir tepki olarak görüyor. Sonuç olarak Bernard bey 6 ay hapis yiyip çıkıyor ve kesinlikle bir pişmanlığı olmadığını dile getiriyor.

Gelelim Leo Frank dosyasına. Kendisi 1915 yılında Amerika'da bir şirkette müdür. Olaylar Leo'nun 14 yaşındaki işçisi olan bir kız çocuğuna tecavüzü ile patlak veriyor. Leo Frank idam cezası yiyor fakat sonrasında cezası müebbet hapse çevriliyor. Bu noktada da bir grup vigilanteın sabrını taşırıyor ve kendisini önce hapisten kaçırıyorlar(ki kendisini kaçıranlar savcı, avukat, senatör çocuğu gibi son derece kalantor ve elit kesimden) sonrasında döverek Leo Frank'i linç ediyorlar, öldürüyorlar.

Bunun gibi birkaç dosya daha var ama dediğim gibi çok değil. Yukarda işlediğim iki konuya dair kim haklı kim haksızı sizin vicdanınıza bırakıyorum.

Konu benim ilgimi çektiği gibi sinemanın da ilgisini çekmiş olacak ki haklarında bir çok film/dizi çekilmiş vaziyette. Üstelik seyir zevki de aşırı derecede yüksektir. Örneğin annesi elektirikli testereyle doğranan Dexter Morgan, vigilante denince akla gelenlerin başındadır. 8 sezon bıkmadan usanmadan ilk bölümki heyecanla izlenir. Dexter Morgan'ın ahlaki değerlerini dizi boyunca sorgularız. Kendisi yalnızca cinayet işleyen kimseleri öldürür( her ne kadar bunu toplum için değil ''karanlık yolcu''su için yapmış olsa dahi) toplum için o kadar da kötü bir kimse olmadığını düşünürüz.

Adından da kendini belli eden bir film olan John Doe: Vigilante . Harika bir film. Tek kelimeyle mükemmel. Film boyunca bize kendimizi ve adalet anlayışımızı sorgulatıyor. Küçük kızı ve eşi tecavüze uğrayıp öldürülen bir sosyal hizmet görevlisi baba sizce ne yapabilir ? Üstelik katili iyi hal indirimi vs. alıp salıverildiyse ? Şiddet herhangi bir durumda meşru olabilir mi ? İşte bu konuyu detaylandıran bir film.

Taxi Driver filmine gelelim. Yıldız bir başkan adayını öldürmekten son anda vazgeçip, çocuk pazarlayan bir kadın satıcısını öldüren sıradan bir taksi şoförü toplum tarafından nasıl kahraman ilan edilir ? Bu ahlaki midir ? Başkan adayını öldürse aynı toplum ona neler diyecekti ?

Vee en efsanelerden Rorschach, Watchmen'in intikamcısı. Onun için yalnızca siyah ve beyaz var. Eğer bir kimse eşini dövüyorsa o kötüdür ve ölmelidir. Eğer birisi bir başkasına tecavüz ettiyse ölmelidir, bu kadar basit. Üstelik bu abimizi yetkililer hapse atmak gibi bir hata yapıyorlar ve o karanlık suçlularla dolu hapishanede şu efsane cümleyi sarf ediyor : ''Anlamıyorsunuz, beni sizinle aynı yere kapatmadılar, sizi benle aynı yere kapattılar  '' ( sanırım bir vigilant için en güzel şey cinayet ve tecavüz suçlulularıyla dolu bir hapishaneye atılmaktır :) )

Konu ilginizi çektiyse size şöyle bir liste vereyim :

http://www.imdb.com/list/ls003456861/

Peki siz bu konuda ne düşünüyorsunuz ? Bir katilin öldürülmesi doğru mu ? 2. hatta 3. şansı dahi reddedip suç işlemeye devam eden bir katili ya da insanların hayatlarını başka şekillerde karartan bir suçluyu ortadan kaldıran bir kimse katil midir ? Yoksa kahraman mı? Müebbet hapsi hak eder mi ? Yoksa bunların tamamını bir kenara bırakıp sistemin kanunlarına mı güvenilmeli ?

Önemli uyarı: Bu yazıda kesinlikle şiddet propagandası ya da benzeri bir şey yoktur. Yalnızca geçmişte yaşanan birkaç olay ve çekilen birkaç yapım üzerinden ahlaki bir sorun irdelenmiştir. Hayat bir film değildir arkadaşlar, beğensek de beğenmesek de bu böyledir.

ANAYURT OTELİNİN AYLAK ADAMI