Uzay ile İlgili 10 ilginç Gerçek

Uzay ile İlgili 10 İlginç Gerçek

Modern bilim her gün dış uzay ile ilgili yeni bilgiler, gerçekler keşfetmekte. Her ne kadar dış uzayla bilgimiz bugün itibari ile kısıtlı olsa dahi bildiklerimizin arasında bazı olağanüstü derecede şaşırtıcı şeyler var. Başlamadan bana her zaman ne şaşırtıcı gelmiştir biliyor musunuz, bizim şu an hareket eden koskocaman bir evrende ki milyarlarca galaksiden bir tanesinin içinde ki milyarlarca yıldızdan bir tanesine yakın olmak ki binlerce sistemin içinde tek canlı hayat barındıranı. Yusyuvarlak fakat farkında bile değiliz. Bu muhteşemlik ve büyüklük insanı her saniye şaşırtacak kadar inanılmaz olduğunu düşünüyorum.

10.  Düşük Ağırlık

Gerçek: Satürn’de yürüyemezsiniz

Güneş sistemimizin en büyük gezegenlerinden olan Satürn’ün üzerinde yürüyemezsiniz, çünkü neredeyse tamamı gazdan oluşmaktadır. Hatta Satürn’ün içine 793 Dünya sığabilecekken, Dünya Satürn'e göre daha ağırdır. Satürn’ün öz kütlesi o kadar düşüktür ki (0.687 g/cm³), Satürn suyun üzerinde yüzer.

9. Sürekli Hareket

Gerçek:  Az önce bir saniye içinde toplamda 530 km yol gittiniz

Galaksimiz, Samanyolu saniyede 225 kilometre ile dönmektedir, ayrıca, Samanyolu uzayda her saniye yaklaşık 305 kilometre yer değiştirmektedir. Bu da toplamda 530 kilometre (330 mil) saniye yapar. Peki, neden bu hareketlerin hiç birisini hissetmiyoruz, diye bir soru aklınıza takılmış olabilir. Bunun açıklaması Einstein'ın görecelik teorisi ile açıklanır, örnek ile siz bir arabadasınız yanınızda bir araba daha var ve aynı hıza sahipseniz iki araba birbirine göre bakıldığında duruyor olabilir, ya da her hangi bir hızda olabilir. Uzayda ise hareketsiz hiçbir cisim yoktur. Bu sebep ile uzayda ki her hangi bir cismin hızı hiçbir zaman tam olarak bilinemeyecektir.

8. Elveda eski dost!

Gerçek: Ay Dünya’dan uzaklaşıyor

Her yıl Ay Dünya’dan yaklaşık olarak 3,8 cm uzaklaşıyor. Buna sebep olan gelgit olaylarıdır. Aynı durumdan Dünya'nın dönüşü her yüzyıl 0,002 saniye / gün kısalmaktadır. Ay'ın uzaklaşmasının bu kadar hızlı olması M.Ö. 2500 yılların duvar gravürlerin de ki Ay'ın büyük olması ve her yüzyıl daha küçük görülmesini açıklıyor.

7. Eskimiş Işık

Gerçek: Dünya’ya çarpan ışık 30 bin yaşında

Evet, doğru okudunuz 30 bin yıl. Şu an gördüğümüz Güneş aslında Güneş’in 30.000 yıl önce çekirdeğinde geçirdiği reaksiyonun sonucudur. Bu reaksiyon sonucu oluşan ışık 30.000 bin yılını yoğun atom katmanlarını geçmek ile geçirir. Güneşten ise Dünya'mıza ulaşması sadece 8 dakika alır.

6. Güneş Lekesi Müziği

Gerçek: Stradivarius kemanının sesinin güzel olmasının en büyük sebebi Güneş lekeleridir

Antonio Stradivari gelmiş geçmiş en büyük keman üreticisi olarak kabul edilir. İtalya’da 17-18nci yüzyılları arasında yaşadı. Uzun yıllar onun kemanlarının neden bu kadar farklı bir ses verdiği bilim camiası tarafından bulunamadı. Fakat bugün Stradivari’nin kullanmış olduğu tahta parçası incelendiğinde buna sebep olan şeyin güneş lekeleri olduğu anlaşıldı. 1500lerden 1800lere Stradivari’nin yaşadığı zaman arasında Dünya’ya düşen ışık miktarında aşırı azalma olmuştu, bunun sebebi Güneş lekeleriydi (Maunder Minimum bu olayın bilimsel adı). Düşen Güneş enerjisinde ki azalma ise ağaçların büyümesini yavaşlatırken sağlamlaştırıyordu. Eğer Stradivari başka bir zamanda yaşamış olsaydı bu kadar ünlü bir keman ustası olamzdı.

5. Soğuk Birleşme

Gerçek: Eğer uzayda iki tane metal birbirine dokunursa, sanki her zaman aynı metalin parçalarıymış gibi atomik derecede birleşirler

Bu kulağa inanılmaz gelebilir, fakat böyle. İki tane metal parçası uzayda ve vakumda (uzayda ki havasız boşluk)  dokundurulduğunda tek bir parçaya dönüşür. Bu olay Dünya’da olmamaktadır çünkü atmosferimizdeki oksijen metallerin yüzeylerinde pas ve başka bir maddeden oluşan katman oluşturur. Bu soğuk birleşme uzayda çokta büyük bir sorun oluşturmamaktadır çünkü uzayda ki çoğu malzeme Dünya’da üretiliyor. Bu olguya hala inanmayanlar Wikipedia’da “Cold Welding” makalesini okuyabilir.

4. Yanan Buz Gezegeni

Gerçek: Gliese 436 b adında ki gezegende ki buzlar sürekli yanmaktadır fakat erimemektedir.

Gliese 436 b neredeyse tamamen buzdan ve az miktarda da sudan oluşan bir gezegendir. Onu bu listeye sokan özelliği ise kimyasal ve ya fiziksel bir farklılık göstermeyen suyun ve buzun orada 439 selsiyus derecede olması ve dahası buzların yanması.

                Basitçe hayal edin, bir bu küpü, bu dolaplarda olanlardan, dışarı çıkartıyorsunuz ve yanıyor, 439 derecede, erimiyor. Müthiş değil mi? Bunun bilimsel açıklaması gezegende ki aşırı yüksek basınç, bu basınç su ve buz moleküllerini o kadar yakın tutuyor ki su buharlaşamıyor, buz ise eriyemiyor.

3. Elmas Yağmuru

Gerçek: Bize sadece 40 ışık yılı uzaklıkta elmastan oluşmuş ve elmas yağan bir gezegen mevcut

55 Canri e tamamen kristal elmastan oluşmuş bir gezegendir. Şu anki elmasın Dünya piyasa fiyatı ile değeri 53,8 nonillion Türk lirası eder. Bu gezegenin tamamen elmastan oluşmasını sağlayan özelliği ise güneşi etrafında tam bir turunu tamamlaması dünya yılı ile 18 saat sürüyor, ayrıca güneşine yakınlığından dolayı yüzeyi 1648 selsiyus derece bu da eski bir karbon yıldızından oluşan 55 Canri e’nin zamanla Elmas oluşturması için uygun koşulları sağlıyor.

2. Evrenin En Büyük Su Rezervi

Gerçek: Milyarlarca Dünya Miktarında Su

Şu anda bulunduğunuz noktadan tam 13 milyar ışık yılı uzaklıkta, evrenin en büyük su deposu bir yıldızsı gökcisminin (kuasar) kalbinde bulunuyor. 140 miyar Dünya miktarında su miktarı, devasa bir kara deliğin dibinde konuşlanmış durumda. Bir de sizleri hayal kırıklığına uğrattığım için üzgünüm ama su sıvı halde değil gaz halinde bulunuyor. Çünkü uzayda basınç yok, moleküler uzaklaşıyor ve buhar halini alıyor.

 Devasa kara deliğin yanında derken, cidden devasa, kibrit büyüklüğünde bir karadelik Güneşimizi yutabilecekken orada ki devasa karadeliğin boyutu 20.000.000.000 (20 milyar) Güneş kadar. Bu karadeliğin yuttuğu madde ve enerji miktarı ise 1000 trilyon güneş / saniye. Yani saniye başına 1.000.000.000.000.000 güneşi enerjisi, ışığı, her şey ile birlikte yutuyor.

1. Evrenin En Büyük Elektrik Akımı

Gerçek: Bazı akımlar kablolara sığmıyor

2013 yılının sonlarına doğru bilim insanları kozmik boyutta bir elektrik akımı keşfettiler: 10^18 amper (18.000.000.000.000.000.000) , ya da yaklaşık olarak bir trilyon yıldırım(1.000.000.000.000). Bu elektrik akımı aslında Dünya’mızda gerçekleştiği gibi bir şimşek, bir farkla bu şimşek 10 bin yıldır devam ediyor. Yıldırımın maddesel boyutu ise Samanyolu galaksisinin yarısı kadar.

Bonus: 

Bu listeye girebilecek daha yüzlerce konu var. Fakat aralarından bir tanesi daha burada olmayı hak ediyor: Büyük Kuasar Gurubu (BKG)

        Büyük Kuasar Gurubu. Kuasarlardan bahsederken anlaşılması gereken en önemli ve ilk şey Kuasarların boyutlarına rağmen birer gezegen gibi görülmesi gerektiğidir. Bizim galaksimiz 200 milyardan fazla yıldızdan oluşurken Himiko Kuasarı tek başına Samanyolu’nun yarısı boyutundadır. Tekrardan BKG’ye dönersek, o kadar büyük bir yapıya sahip ki modern astronominin geleneksel yasalarını çiğnemektedir. BKG’nin boyutlarını vermeden önce bilmemiz gereken basit temel bilgiler var.

        Bizim galaksimiz, Samanyolu, 100 bin ışık yılı uzunluğunda. Düşünün ki galaksimizin uzak ucunda bir şey oldu, bizim bunun farkına varmamız 100 bin yıl alır. Bir diğer bakış açısı ile şu an bizim gökyüzünde gördüğümüz uzak Samanyolu yıldızlarının 100bin yıl önceki halini görüyoruz ve ayrıca gökyüzünde gördüğümüz binlerce yıldız aslında şu an yok, onarın yerinde bambaşka yapılar var. Basit bir hesapla şu an da bir uzak samanyolu yıldızı süper nova patlaması geçirdiğinin farkına varsak biliyor olacağız ki aslında o yıldız ilk insanlar daha kavimleşiyorken patladı.

        Şimdi arkanıza rastlanın derin bir nefes alın ve vaktiniz ayırarak düşünün, Samanyolu galaksisinin uç noktaları arası zaman miktarını (100 bin ışık yılı) 40 bin ile çarpın. Evet doğru BKG 4 milyar (4.000.000.000) ışık yılı büyüklüğünde. Bu büyüklük ise standart astrofizik kurallarını çiğnemekten öte, 1.2 milyar ışık yılı büyüklüğü sınırında kırıyor. (1.2 miyar ışık yılı büyüklük sınırı modern bilimin kabul ettiği uzayda ki en büyük var olabilecek tek cismin büyüklüğü).

        Bilim insanları bunun nasıl oluştuğu hakkında en ufak bir fikirleri bulunmamakta. BKG 2014’te keşfedilmeden önce bilinen en büyük tekil yapılar birkaç yüz ışık yılı boyutlarındaydı. Bu yapı tam olarak insanoğlunun bakıp ta hayret ettiği yapılardan bir tanesi.

Bu makaleyi bitirirken sizleri Başkan Nixon’un konuşması ile baş başa bırakıyorum, neden uzayı incelemeye devam etmeliyiz? Bu konuşma John F. Kennedy’nin hayalini kurduğu ve gerçekleştirdiği, fakat göremediği olayın öncesinde oluyordu. Apollo 11’in kalkışından hemen önce. Başkan Richard Nixon söze başladı:

 “ Kader bu adamların Ay’a barış içinde gitmelerini ve orada barış içinde yatmalarını emretti. Bu cesur adamlar, Neil Armstrong ve Edwin Aldrin farkındalar ki bu görevde geri dönüş yok. Tek şans, tek deneme hakları var. Ayrıca farkındalar ki fedakârlıklarında insanoğluna umut verecekler. Bu iki güzel adam hayatlarını insanoğlunun en onurlu hedefi ile takas ettiler: gerçeğin arayışı ve anlaşılması.”

Son olarak:

Haftaya sizlerle beraber olmak üzere, hepinize çok teşekkür ediyorum ve yanlış olduğunu düşündüğünüz ve ya tartışmak istediğiniz ya da en azında duygu, düşüncelerinizi paylaşmak istiyorsanız yorumlarınızı bekliyor ve cevaplıyor olacağım. Paylaşmak ancak fikirleri çoğaltır. 

Paralel Evren Sakini